EPITAPHIUM DORALICES1

 

Doralicem mecum silvae lugete2 peremptam3,

Lugete et fontes, et maestis flumina ripis.

Nunc horti plantaeque arescite, nunc hyacinti

Liliaque expirate, puellarum interiit flos

Nymphae4 Sarmatides, periit flos vester et orbis

Deliciae5 Arctoi, lugubrem scindite vestem

Et fletu humectate genas et ponite crinem.

Doralice periit cum qua veneresque, iocique

Et fidium cantus, et Slavica mortua Musa6 est.

            Dicite Pegasides funestum dicite carmen7.

Illa assueta tua spaciari, Vistula, ripa

Et tibi serta dare, et placidis colludere Nymphis.

Doralice ambustum Stygio lavit amne capillum

Persephonaeque8 comes per valles Ditis9 opacas10

Ingratos frutices et amara absinthia carpit.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Non Itys11 est Philomela12 tibi, aut tibi flendus hirundo13.

Fletus Itys satis est tot saecula; damna nova adsunt

Doralice sublata. Illam infelice querela

Flebilibusque modis noctes iterate diesque,

Perque omnes saltus, perque omnes dicite silvas.

Doralice periit vocem vaga repetat Echo14.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Phoebei lugete cygni, lugete cicadae

Et genus omne avium, quorum concentibus aer

Mulcetur, valles imae lugete feraeque.

Os illud vocale, os stillans dulcia mella

Defecit subito et vocem non amplius edit,

Vocem cygneam, vocem tibi Sappho15 Pieri

Non concessuram concessuramve Corinnae16.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Doralice extincta17 lacrimas fudere tepentes

Naiades18 tristique ulularunt voce Napeae19.

Flevit et ipsa Venus, flevit cum matre Cupido20

Extinxitque facem, pharetramque abiecit et arcum.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Quo fato fit, uti pulcherrima et optima21 quaeque

Ante diem pereant, cum deterioribus aetas

Contingat longa atque annis attrita senectus?

Doralice prima decessit rapta iuventa,

Doralice forma praestans donisque Diones22.

Sima autem Phillis23 inflatoque horrida labro

Vivit et ingratos iuvenum venatur amores.

Sane equidem vivat. Veneris plus mortua certe

Doralice retinet, quam vita sospite Phillis.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Heu quam formosa apparet vel mortua! Credas

Ludo defessam dulcem captare quietem,

Usque adeo exanimi vernans rosa perstat in ore.

Expergiscere Doralice, expergiscere pulchra

Doralice, aequales uno omnes te ore requirunt.

Nec sine te implicuisse manus alternave curant

Carmina concinuisse, pedemve inferre choreis.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Nequicquam instamus, dura devicta quiete

Doralice aeterno demisit lumina somno.

Nec nostras audit voces curatve choreas

Obscuris inserta choris et tristibus umbris.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Crudelis Pluto24 falcem Cerealis acutam

Non nisi maturis immittit messor aristis.

Poma25 neque arboribus lactentia decutit unquam

Agricola, aut crudas decerpit vitibus uvas,

Sed manet autumnum, quo persultante per agros

Poma ultro casura et coctas solibus uvas

Tum demum legit, et venturum servat in annum.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Tu pueros primaque aufers aetate puellas,

Nec sinis annorum iustam contingere metam

Immanis; quasi vero homini sit vivere longo

Tempore concessum, aut cuiquam vitare liceret

Duras Parcarum26 leges tuaque horrida iura.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Vile apium, viles malvae iuncique palustres

Cum defecerunt, venientem rursus in annum

E terra erumpunt rursusque illaesa virescunt.

Nos praestans natura, quibus genus ab Iove summo,

Cum simul in nigram Ditis concessimus aulam,

Aethereas nunquam posthac revocamur ad oras.

Nunc quoque Doralice lacrimis te flemus amaris,

Mox lugendi aliis ipsi quoque cum fera vitam

Abstulerit Clotho27 volucresque abruperit annos.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen,

Sic est Doralice iam fato urgente locuta

Et moritura statim: “Moriarne, o Iuppiter, inquit,

Tam cito fatalisque mihi iam ducitur hora?

Et moriar sane. Te, furva Proserpina, testor

Me non invitam nigrae concedere morti

Invitamve Erebi28 coecas descendere ad umbras.

Maternis angor lacrimis fletuque perenni,

Quae nata amissa luctu tabescit inani

Et mecum infelix Stygias parat ire per undas,

Invita Lachesi29, et fatali stamine salvo.

Parce tibi o mater, parce o dulcissima mater,

Quam superesse dii voluere et ducere vitam.

Atque utinam tibi det quos nobis abstulit annos

Parca tuaque simul nostraque aetate senescas.

Iamque vale, me fata vocant, Aviprate30 vale et tu,

Et nostri memorem conserva in pectore curam

Qui si nunc adsis, sed ego Diis supplico surdis”.

Haec vox extrema et morientis verba fuere.

Dicite Pegasides, funestum dicite carmen.

Heu Aviprate, tui nec in ipsa frigida morte

Doralice oblita est, at tu quo lentus in orbe

Erres, incertum est. Nec dum tua vulnera sentis

Infelix, sed ubi subitas hic nuncius aures

Perculerit, quantos luctus lacrimasque ciebis,

Crudeles Divos accusansque impia fata.

Necquicquam; neque enim Plutonem flectere quibis

Doralicemve tuam pallentibus eripere umbris,

Non si praecipitem venias vitalis ad orcum

Threicioque fidem modereris blandius Orpheo31.

 

transkrypcja: Aleksandra Golik-Prus