Elegia XVI.

Nuntius advenio vobis, audite puellae,

            Grata, minusve feram, nescio: vera tamen.

Tam vera et comperta fero, quam vivere certo

            Me scio, quam nox est atra nitensque dies.

Ille decus iuvenum, multiscius experiensque,

            Ille valens calamo, nec minus ore potens,

Duditius1, regum orator2, spes curaque vestra,

            Dulcia coniugii sub iuga colla dedit.

Quodque exoptastis multae, subito abstulit una,

            Vestra procellosos vota sequuta Notos3.

Haecne fides? ubi dii? Superos meminisse putatis,

            Si quid iuravit mentis amator inops?

Proiicite ex animo curam, nam praestat, inanem:

            Huic alimenta faci sufficit ipsa Venus.

At te laus victura manet, generosa virago4,

            Unica Duditio digna reperta tuo.

Non illum Italides poterant retinere puellae,

            Non Rheni sanguis, nec Rhodani ulla genus.

Tu poteras, geminis pulcherrima nata sub Arctis,5

            Nec probitate minus, quam niveo ore nitens.

Ille et opes tibi postposuit celebremque galerum6,

            Dives abunde, tuo si frui amore queat.

Haec illa est lotos, quae degustata, parentum

            Et dulcem ex animo curam abolet patriae7.

Mentibus unde hominum est hic insitus ardor? An illud

            Verum est, quod quaedam fabula8 prisca docet?

Nempe insulse hominem nostrum unumquemque vocari,

            Namque ut nunc vulgo nominitatur, homo

Dimidium est hominis tantum, si secula prisca

            Spectamus, princeps quando coortus homo est.

Nondum quid sit amor, Veneris nec munera norat,

            Sed qui mos plantis arboribusque manet,

Citra congressum nocturnaque gaudia citra,

            Edebant generis pignora certa sui.

His facies duplex cervice haerebat in una,

            Tam bene, quae a tergo, quam bene,quae ante tuens.

Quadruplicesque manus aderat totidemque potentes

            Cervorum cursus aequiparare pedes:

Vasta virum moles, vires in corpore summae,

            Natura effrenis despiciensque Deos.

Hi fastu inflati, priscorum more Gigantum9,

            Bello coelicolas appetiere deos.

Consultant superi: neque enim mortale probabant

             Omne repentina clade perire genus

Et quo compescenda foret gens effera pacto,

            Non sese poterant explicuisse satis.

His ita distentis hominum pater atque deorum

            Iuppiter, hos sacro fudit ab ore sonos:

„Securos vos esse animo volo: namque ego spero,

            Haec ut recte habeant, me reperisse modum

Faxoque ut superent homines, neque bella deinceps

            Ulla tamen moveant perniciosa diis.

Nam vires, queis freti audent contendere nobis,

            Dempsero et in partes quemque secabo duas.”

Haec ait et somnum magno demittit Olympo,

            Quem sopire hominum corpora cuncta iubet.

Ille capit virgam Lethaeo rore10 madentem

            Somniferumque hymbrem spargit in omne caput.

Extemplo torpor mortales occupat artus

            Invitosque domat somnus iners oculos.

Hic quales curva desecti falce manipli,

            Sole sub aestivo tonsa per arva iacent:

Tales Lethaeo devicti lumina somno11

            Per campos fusi tum iacuere viri.

Iuppiter interea, comitatus Apolline solo,

            In terras spatiis devolat aeriis.

Somnoque oppressos, ut fors quenque obtulit, ense

            Per mediumque latus, per mediumque caput

Admisso, in geminas partes secat, ova secari

            Quo pacto, aut scombri lubrica terga solent.

Vulnera dein solers curare iubetur Apollo,

            Ille haud invitus iussa paterna facit

Extenditque cutem atque extremas complicat oras,

            Et capita efformat, scabraque terga dolat.

His ita patratis coelestia templa revisunt,

            Assurgit reduci concilium omne Iovi.

Ut vero et somnus mortalia corpora solvit,

            Visus dimidio est et sibi quisque minor;

Concurrunt bini et cupidi coalescere rursus,

            Mutua coniectis colla plicant manibus.

Expertesque ita languebant somnique cibique,

            Donec opem fessis attulit alma Venus.

Nescio quid curis admiscens dulce molestis,

            Atque novo pensans damna priora bono.

Atque hinc ortus amor, plagae medicator acerbae,

            Quique unum ex geminis efficere usque studet.

Quippe, prout dictum est, homini pars altera defit,

            Quaerendam omnino quam sibi quisque putat.

Huius, Duditi, quia compos factus et ipse es,

            Nec iam dimidium, sed mage totus homo es:

Fortunam hanc faveo tibi, tum succedere recte,

            Pro nostra cupio semper amicitia.

transkrypcja: Bartosz B. Awianowicz