Elegia II.

 

Hoc Dodonaeas tibi dicere crede columbas1,

Non semper, Barses2, expedit esse probum3.

Quisquamne illicitos Phaedrae tibi Gnosidos ignes4

Aut miseri fatum rettulit Hippolyti?

Illam neglecto testatur fama pudore

Mentem privigni sollicitasse sui.

Saepe virum absentem cupiebat flere videri,

At praesens fletus illius autor erat.

Saepe nemus petiit non tam studiosa Dianae5,

Quam Veneris formosique adeo Hippolyti.

Seu lux alma venit, luctus venit inter agenda,

Seu nox atra redit, pervigilanda redit.

Quid tacitos celas furibundi pectoris aestus?

Tu licet usque tegas, flamma latere nequit6.

Quin potius blandis tentas praecordia verbis,

Non illum Tygris, non lea saeva tulit7.

Et tibi adest facies multorum obnoxia votis,

Quaque frui, nisi sit rusticus, ille velit.

Nec primus generis contemnat inania iura:

Olim iam exemplo coelituum ista licent8.

Sed cave committas cuiquam tua vulnera servo,

Credula: ages causam tutius ipsa tuam.

Exitus in dubio est: si quid tua vota vacillant,

Fama utcumque tibi salva manere potest.

Ergo ubi succubuit coeco vesana furori,

Nec potuit flammas exuperare suas,

„Adsis”, inquit, „Amor tuque, o pulcherrima Cypri9,

Ad mea felicem da mihi vota viam!”

Haec effata metumque inter spemque anxia pendens,

Extremam laxat, corde tremente10, forem.

Hic quo cera modo, quove auri lamina pallet,

Sic ea tum viso palluit Hippolyto.

Nec regredi integrum, nec pergere protinus audet,

Sed velut effigies saxea fixa stetit.

Excidit oblitae meditata oratio linguae,

Languidaque obrepens concutit ossa tremor11.

Territus exiluit iuvenis blandaque morantem

Voce, satisne essent omnia salva, rogat.

Illa autem cupidis medium complexa lacertis,

Nil aliud potuit dicere praeter „amo”12.

Sensit privignus, quae vox foret illa novercae

Sparsaque per tacitas lachryma rara genas,

„Et quae te, o scelerata”, inquit, „stimulavit Erynnis,

Concipere ut tantum sis animo ausa nefas?

O caput execrandum, o dirum foemina nomen!

Men' similem vestris moribus esse rata es?”

Haec fatus miserae manibus se exolvit amantis

Et neque fletu ullo, nec prece victus abit.

Quo fugis, infelix? Uni tibi fida noverca est13:

Laesa reversura est haec quoque ad ingenium,

Et tibi constabit magno servasse pudorem.

Flecte pedem, si quid sanus est, Hippolyte!

Ille fugae intentus stimulo terga urget equorum,

Nescius ingratis quam sit acerba Venus.

Sed neque Phaedra fovet solitos corde amplius ignes,

In rabiem et coecum versa ab amore odium

Fertur, ut occulto contactae Menades14 aestro,

Cum vocat in densum tibia rauca nemus.

Nec iam spretus amor tantum, sed territat aegram

Ira viri praeceps iudiciique metus.

Ipsa nocens igitur privignum perfida fingit

Insidias patrio composuisse toro.

Credidit infelix Theseus, victusque dolore

Hippolytum patria cedere cogit humo.

Cedentem hostili prece devovet: „o maris”, inquit,

„Arbiter, agnoscis qui meus esse pater15;

Si promissa valent quicquam tua, quae mihi terna

Debes delectu persolvenda meo,

Unum ex optatis esto hoc, face, quaeso, scelesto

Ultima sit nato lux hodierna meo”.

Audiit extremo Neptunus ab aequore flentem,

Et properata nimis vota rata esse iubet.

Utque levem extremo ducebat littore currum

Immerito iuvenis tristior exilio,

Emersit pelago horrendo cum corpore taurus,

In salebras trepidos qui pavor egit equos16.

Axis ubi eversus: iuveni, cum haesisset habenis,

Heu fuit in multis mors obeunda locis.

Atque hanc iratae poenam luit ille novercae,

Et se digna parum praemia castus habet.

Quanquam autem, Barses, tibi non est ulla noverca,

Non frustra tamen haec dicta fuisse puta.

 

transkrypcja: Grzegorz Franczak